Oh Vienna…

Ze wordt bezongen in een jaren 80 klassieker, geromantiseerd door de Sissi films, artistiek bejubeld door Klimt en Mozart en geroemd om de Sachertorte en schnitzel....ik neem je mee door een stad die ondanks een zekere oubollige reputatie allesbehalve dat is.

Want Wenen blijkt verrassend veelzijdig! Opgebouwd uit verschillende districten met ieder weer een eigen sfeer is het er zowel romantisch en rauw, klassiek en modern en intiem maar groots. In Altstadt bijvoorbeeld, het oude centrum, loop je met open mond te gapen naar de pracht en praal van de klassieke en barokke, paleis-achtige gebouwen.

Maar ga via het grandioze museumkwartier richting het 7de district, Neubau, en je bevindt je ineens in een heel andere, rauwere sfeer. Hier vind je veel kunst gallerijen, alternatieve ateliers, trendy restaurants en barretjes. Slenter over de Naschmarkt en geniet van alle keukens van de wereld. Of ga schaatsen in de donkere maanden van het jaar voor het Rathaus.
Nostalgie, cultuur en variatie; dat zijn 3 kernwoorden die wat mij betreft de stad goed omschrijven.

Nostalgie

Ik zal een jaar of 6 geweest zijn toen ik voor het eerst Sissi op tv zag. En toen ik 7 was nog eens...en verschillende jaren daarna rond kerst stond de tv toevallig weer op de zender waar de trilogie voor de zoveelste keer herhaald werd te staan. Sinds die eerste keer dat ik het zag wilde ik naar Wenen om de pracht en praal van het keizerlijke paleis Schönbrunn in het echt zien. Na heel wat jaren liep ik er dan, in gedachten met een grote crinoline aan. En hoewel je maar 40* van de 1441 (!) ruimtes kunt bezoeken en je lang niet alle scenes uit films kunt herleiden voelde het toch heel filmisch er zelf doorheen te struinen. De romantiek die de suikerzoete films suggereren blijkt echter behoorlijk af te wijken van de werkelijkheid. In hartje Wenen ligt de Hofburg, de winterresidentie van het keizerlijke paar. Naast dat het echte verhaal van Elizabeth hier verteld wordt - dat behoorlijk afwijkt van de films- is ook dit paleis zeker de moeite waard.

“The streets of Vienna are paved with culture, the streets of other cities with asphfalt.”

Karl Kraus (Austrian poet, 1874-1936)

Naast Schönbrunn en Hofburg beschikt de hoofdstad van Oostenrijk over nog veel meer klassieke gebouwen en paleizen. Deze grootsheid qua architectuur dankt de stad vooral aan de verschillende vorstenhuizen die zich er door de eeuwen heen hebben gevestigd. Vooral de adellijke Habsburgers zorgde er vanaf grofweg de 15de eeuw voor dat Wenen als centrum van kunst en cultuur beschouwd werd. Keizer Franz Jozef en zijn Sissi hebben de groei van Wenen in de 19de eeuw enorm vergroot. Nu telt de stad 23 districten waar zo'n 1,9 miljoen mensen wonen. Eentje vol geschiedenis maar die ook vooruit is blijven kijken. Net als een aantal beroemde inwoners al deden.

Cultuur

Mozart was natuurlijk een klassiek componist maar in zijn tijd, de 18de eeuw, nogal vernieuwend. Dat gold ook voor meerdere kunstenaars zoals Gustav Klimt. Zijn vernieuwing zou pas na zijn dood (begin 20ste eeuw) duidelijk worden en zijn werken hebben velen na hem beïnvloed of geïnspireerd. Architectuur, muziek, musea en kunst; Wenen barst nog steeds van de cultuur! 

Om daadwerkelijk wat van die cultuur op te snuiven zou je bijvoorbeeld De kus van Klimt kunnen bewonderen in het Belvedere. Het barokke paleis Belvedere werd begin 18de eeuw gebouwd en bestaat uit 2 delen, een Upper en- Lower Belvedere. Vanaf het lagere paleis loop je door een mooie tuin omhoog om in het Upper paleis naast Klimt ook werken van Egon Schiele en Van Gogh te zien. Of bezoek het huis waar Mozart ruim 2 jaar met zijn gezin woonde. Hij komt niet uit Wenen maar hier kende hij wel zijn grootste successen. Die Mozartwohnung of Figarohaus (hij componeerde hier onder andere de opera Le nozze di Figaro) is tegenwoordig een museum gewijd aan de beroemde componist. En als je het dan toch over Mozart hebt, waarom niet een van de vele concerten bezoeken tijdens je bezoek? Er is altijd wel een kerk, paleis of concertzaal waar je live kunt genieten van muziek. 

Maar in deze stad proef je cultuur in meer dan musea en muziek alleen. Hier is koffie drinken namelijk niet zomaar een tijdverdrijf. Unesco heeft de Wiener kaffeehauskultuur zelfs op de lijst van cultuurerfgoed gezet! En hoewel we in Nederland graag koffiedrinken (koffietentjes met alle soorten bonen en melk schieten als paddenstoelen uit de grond) is het drinken van Kaffee in een echt Wiener Kaffeehaus van een geheel andere aard. Hier komt men niet alleen voor dat kopje dampend zwart goud waarvan de bonen ooit in Wenen zelf gebrouwen werden. Nee, lang nadat dat kopje gedronken is zit men er nog. Te lezen (vele kranten en tijdschriften lagen en liggen er om van A tot Z door nemen), te schrijven (er zijn hier hele romans geschreven) en goed te converseren over die kranten of boeken met je mede, vaak intellectuele, vrienden.

De rij bij een van meest beroemde koffiehuizen, Café Central, zegt genoeg. Er zijn er natuurlijk meer maar het schitterende interieur van deze hotspot van intellectuelen rond de Fin de Siècle heeft een haast magische aantrekkingskracht. Tip: rond borreltijd wanneer koffie wellicht niet zozeer je smaak is kun je er ook prima Prosecco met een hapje bestellen:-)

Variatie

Wij verbleven in een appartement aan de Mondscheingasse in het district Neubau. Vanaf deze locatie ervaar je direct de fijne afwisseling in de stad en ook waarom dit een van de meest populaire districten aan het worden is. Vele kleine winkeltjes waar je veel zelfgemaakte producten, vintagekleding en meubels vindt, restaurants waar alle wereldkeukens te proeven zijn, leuke bars en cafés die vooral door de jongere en veelal kunstminnende inwoners bezocht worden. De wijk Spittelberg met haar kinderkopjes en autoluwe straatjes laat je even denken dat je in een oud Oostenrijks dorpje bent. Loop je nog een paar passen verder en de grandeur van het Museum Kwartier laat je weer weten dat je in een barokke en klassieke wereldstad bent. En dit allemaal binnen een tijdsbestek van een kwartiertje rondlopen! 

De variatie vind je ook zeker in de keuze die je qua restaurants hebt. Tuurlijk, de typische Wiener Schnitzel, knödel en verschillende Bratwursten kun je naar hartelust vinden maar ook plekken met een wat verfijnder menu zijn er zat. Restaurant Paul bijvoorbeeld. Hier ga je een beetje leuk gekleed naartoe zonder dat je je ongemakkelijk (of financieel uitgekleed) voelt. In café 7Stern kun je van 's ochtends tot 's avonds terecht om te eten en te drinken. Maar ook om voorstellingen, live muziek of tentoonstellingen te bezoeken. Vegetarisch? Probeer Tian Bistro waar je geen moment vlees of vis mist. En wil je echt even langs alle keukens van de wereld gaan om ter plekke je keuze te kunnen maken? Loop dan eens over de Naschmarkt. Van kraampjes met alle soorten producten, food en non-food en vele kleine restaurantjes waar vele landen vertegenwoordigd zijn. 

Mocht je Wenen bezoeken in de donkere maanden van het jaar, zoals wij deden, dan zijn er op vele plekken kerstmarkten te vinden. Voor het Rathaus, dat sowieso een bezoek waard is, is een grote schaatsbaan die omgeven is door houten stalletjes waar mokken chocolademelk (met of zonder rum) en pullen bier als zoete broodjes verkocht worden. Evenals echte zoete broodjes, pretzels, allerlei gefrituurde snacks en uiteraard, Bratwursten. Deze laatste in vele varianten. En eerlijk is eerlijk, een goede worst met een heerlijk biertje doet wonderen op een koude februari avond. 

Op de terugvlucht naar Nederland luister ik naar Ultravox's Vienna om in die melancholische sfeer van de stad te blijven. Hoop bij thuiskomst dat ze Sissi weer snel herhalen. Terwijl ik een hapje neem van een vegetarische Bratwurst kijk ik naar een van onze muren waar een werk van Klimt niet zou misstaan. Oubollig? Misschien ligt het aan de ogen waarmee je door een stad loopt maar ik vond Wenen verrassend en smaakt wat mij betreft naar meer!